Ciekawe miejsce - województwo w

Miejsce: Zaręby Kościelne

Opis: Miejscowość położona jest przy linii kolejowej z Warszawy do Białegostoku, między Małkinią a Szepietowem, nad malowniczą rzeką Brok. W 1410 roku Świętosław z Zarębina otrzymał nadanie 20 włók ziemi nad rzeką Brok. Pierwotna nazwa Brokowo. Przez wieki była siedzibą Zarembów herbu Zaremba. W 1448 roku wieś otrzymała lokację na prawie magdeburskim, by w 1732 roku otrzymać prawa miejskie. Do dziś zachował się układ ulic z równoległobocznym rynkiem. Do II wojny światowej około połowę mieszkańców stanowiła ludność żydowska. W 1939 roku Zaręby Kościelne znalazły się pod okupacją rosyjską. Po uderzeniu Niemiec na Związek radziecki ludność żydowska została wyprowadzona do getta w Czyżewie, słabszych wymordowano w lesie koło Kietlanki. Pamiątki po dawnych mieszkańcach są coraz mniej liczne, wiekowe domy w większości drewniane. We wsi na uwagę zasługuje barokowy kościół i klasztor reformatów fundacji kasztelana konarsko-sieradzkiego Szymona Zaręby. Wybudowany w latach 1765-1774, murowany z cegły, tynkowany, kryty dachówką, konsekrowany prawdopodobnie w 1792 roku. Własnością parafii stał się po kasacie zakonu w latach 1864-66. Pod prezbiterium kościoła znajduje się krypta fundatora spoczywającego w przeszkolonej trumnie. W połowie lat 90-tych XX wieku w Zarębach Kościelnych powstał oddział kawalerii w barwach 10 Pułku Ułanów Litewskich, którego założycielem jest ksiądz proboszcz Andrzej Dmochowski. Oddział w sile plutonu, często zasilany gościnnie pasjonatami z Ostrołęki i Wyszkowa reprezentującymi barwy 5 Pułku Ułanów, organizuje od 2000 roku w lipcu doroczne pielgrzymki na Jasną Górę pokonując trasę w 10 dni. Każdego roku ułani uświetniają obchody świąt 3 maja, 15 sierpnia i 11 listopada, które przyciągają wiernych, weteranów (również ułanów), przedstawicieli władz, wojska, turystów, młodzież, ludzi kultury i sztuki. W tych patriotycznych obchodach przemawiają zaproszeni goście, młodzież występuje z programem artystycznym przygotowanym pod kierunkiem nauczycieli. Obchody tych świąt wzbogacone są o msze polowe, defilady, paradne przemarsze i zawody kawaleryjskie nabierają historycznego i patriotycznego charakteru. Oddział uświetnia swą obecnością wiele uroczystości rocznicowych i kościelnych między innymi w Andrzejewie, Czyżewie, Komorowie, Małkini, Ossowie i Warszawie. Warto wiedzieć, że historyczno-patriotyczne przedsięwzięcie bazuje w głównej mierze na okolicznych rolnikach, hodowcach i miłośnikach koni i tradycji ułańskich nawet z miejsc odległych. Pomimo braków i niedoskonałości w wyszkoleniu i oporządzeniu, całość prezentuje się bardzo pozytywnie a najwyższą oceną są łzy wzruszenia i łamiący się głos przybyłych z Londynu i zza oceanu weteranów kawalerii, czego bywałem świadkiem – może subiektywnym, bo z wysokości kulbaki. Opracował i foto Jan Rukat