Marian Tomaszewski
Z plecakiem po Powiślu, Warmii i Mazurach
49 Ogólnopolski Wysokokwalifikowany Rajd Pieszy "Powiśle 2008" był imprezą turystyki kwalifikowanej skierowaną do młodzieży i osób dorosłych. Wzięło w nim udział 316 uczestników z całego kraju. Impreza organizowana każdego roku przez inny oddział PTTK w Polsce umożliwia jej uczestnikom dogłębne poznanie całego kraju podczas wędrówek pieszych. W 2008 r. organizatorem tej renomowanej imprezy był Oddział PTTK Ziemi Elbląskiej w Elblągu. Była to dla organizatorów niepowtarzalna okazja, by ukazać najpiękniejsze zakątki regionu elbląskiego i Elbląga.
Już w fazie przygotowań, które rozpoczęto w październiku 2007 r., patronat honorowy nad imprezą przejęli: Marszałek Województwa Warmińsko-Mazurskiego Pan Jacek Protas oraz Prezydent Miasta Elbląga Pan Henryk Słonina. Do organizacji imprezy włączyły się starostwa powiatowe w: Elblągu, Braniewie, Lidzbarku Warmińskim, Bartoszycach i Iławie w województwie warmińsko-mazurskim oraz w: Kwidzynie, Sztumie i Malborku na terenie województwa pomorskiego. Bardzo aktywnie wspomagały organizatorów także wszystkie miasta i gminy położone na terenie w/w powiatów.
Każdą trasę prowadziły trzy osoby. Wszystkie posiadały uprawnienia Przodownika Turystyki Pieszej PTTK, a co najmniej jedna z nich była również przewodnikiem terenowym z uprawnieniami na dany teren. W grupie kierowników tras znaleźli się:
Trasa nr 1:
1. Kierownik trasy - Henryk Kołodziejski - PTP II stopnia i przewodnik terenowy po woj. warmińsko-mazurskim,
2. Zastępca kierownika trasy - Danuta Żynda - PTP III stopnia,
3. Zastępca kierownika trasy - Krzysztof Żynda - PTP II stopnia.
Trasa nr 2:
1. Kierownik trasy - Leon Jasiński - PTP III stopnia i przewodnik terenowy po woj. warmińsko-mazurskim,
2. Zastępca kierownika trasy - Celina Milewska - PTP III stopnia,
3. Zastępca kierownika trasy - Stanisław Kukowski.
Trasa nr 3:
1. Kierownik trasy - Jolanta Kałabun - PTP I stopnia i przewodnik terenowy po woj. warmińsko-mazurskim oraz wschodniej części woj. pomorskiego,
2. Zastępca kierownika trasy - Danuta Hoppa - PTP II stopnia,
3. Zastępca kierownika trasy - Dominika Kałabun - Młodzieżowy PTP.
Trasa nr 4:
1. Kierownik trasy - Zbigniew Kędziora - PTP II stopnia,
2. Zastępca kierownika trasy - Wiesław Zaremba - PTP II stopnia i przewodnik terenowy po woj. warmińsko-mazurskim,
3. Zastępca kierownika trasy - Wojciech Krzyszczak - PTP II stopnia i przewodnik terenowy po woj. warmińsko-mazurskim.
Przez dwa tygodnie uczestnicy OWRP wędrowali szlakami w stronę Elbląga. Każdy uczestnik wyposażony przez organizatorów w mapy regionu, zazwyczaj w skali 1:50 000, materiały informacyjne, słowniczek krajoznawczy, opis trasy i foldery wędrował indywidualnie lub pod kierunkiem kierownika trasy - przewodnika poznając najciekawsze obiekty krajoznawcze regionu. Turyści nocowali na polach biwakowych pod namiotami. Kierownicy tras rajdowych prowadząc uczestników na trasach opowiadali o napotkanych zabytkach, przyrodzie i historii regionu.
Trasy rajdu:
1. Elbląg - Krzewsk - święty Gaj - Pochylnia Buczyniec - Pasłęk - Słobity - Bażyny - Henrykowo - Długobór - Chruściel - Frombork - Kadyny - Elbląg (269 km),
2. Malbork - Nowy Dwór Gdański - Mikoszewo - Kąty Rybackie - Przebrno - Krynica Morska - przeprawa statkiem przez Zalew Wiślany - Frombork - Tolkmicko - Elbląg (197 km),
3. Iława - Gardzień - Kamieniec - Prabuty - Kwidzyn - Ryjewo - Piekło - Gościszewo - Malbork - Jegłownik - Elbląg (183 km),
4. Górowo Iławeckie - Głębock - Żelazna Góra - Braniewo - Frombork - Łęcze - Elbląg (149 km).
Codziennie wieczorem, ok. godz. 20:00, na trasach rajdu odbywały się spotkania (tzw. odprawy) kierownictwa z uczestnikami. Omawiano na nich wszystkie sprawy organizacyjne oraz trasy następnego dnia podając informacje o ciekawych obiektach krajoznawczych, możliwościach wyżywienia, sklepach, aptekach itp. oraz miejscu następnego noclegu. Była to również okazja do spotkania się z miejscowymi władzami gminnymi, przedstawicielami parków krajobrazowych itp. Codziennie przedstawiciele kierownictwa rajdu odwiedzali uczestników na trasie, dowożąc niezbędne rzeczy, a dwa razy w tygodniu aktualne wydanie Dziennika Elbląskiego (patronat medialny), w którym ukazywały się relacje z tras rajdu. Prowadząc rozmowy z uczestnikami rajdu starano się nawet rozwiązywać problemy natury osobistej poszczególnych osób.
Nie zabrakło też niespodzianek w formie dodatkowych posiłków dla uczestników. Na trasie nr 1 w świętym Gaju czekała na wszystkich zupa pomidorowa. W Gardzieniu na trasie nr 3 uczestników poczęstowano wspaniałymi wyrobami lokalnej rzeźni - kiełbaskami i kaszanką z grilla, a w Gościszewie gorącą zupą grochową. Na trasie 4 w Głębocku, zaś na trasie nr 2 w Sztutowie były kiełbaski, które każdy mógł upiec sobie na ognisku. Na wspólny nocleg tras 1, 2 i 4 we Fromborku żołnierze z 16 Batalionu Zaopatrzenia w Elblągu przywieźli całą kuchnię polową grochówki, która wydawana była do późnych godzin wieczornych.
Innym elementem integrującym uczestników były organizowane wieczorami przy współpracy z TV Elbląg (patronat medialny) pokazy zdjęć i filmów z tras rajdu oraz filmów krajoznawczych popularyzujących nasz region.
W miejscach noclegowych każdej tras odbywały się ogniska turystyczne, na które drewno przygotowywali leśnicy z wszystkich nadleśnictw, przez których teren przebiegała trasa. Organizacyjnie leśnicy wypadli bardzo dobrze. Zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami drewno było dostarczone co najmniej dzień wcześniej, a na wieczornej odprawie pozostawało im tylko przekazanie dodatkowych materiałów o terenie oraz informacji o nadleśnictwie i jego walorach turystyczno-krajoznawczych (w formie krótkich pogadanek). Fakt ten należy podkreślić tym bardziej, że rok 2008 w PTTK jest Rokiem Przyrody.
Sprzęt biwakowy i plecaki przewożone były z noclegu na nocleg transportem ciężarowym, który zapewniło dowództwo 16 Pomorskiej Dywizji Zmechanizowanej im. Króla Kazimierza Jagiellończyka w Elblągu, wykorzystując do tego zadania dwa bataliony: 16 Batalion Zaopatrzenia oraz 16 Batalion Remontowy z Elbląga, dzięki czemu uczestnicy wędrowali bez bagażu. Na mecie rajdu w elbląskiej Bażantarni wojsko zorganizowało również nie lada atrakcję dla wielu uczestników rajdu - polową łaźnię.
Wędrując wyznaczonymi przez organizatorów trasami, w dniu 18 lipca 2008 r. OWRP-owicze dotarli do Elbląga, gdzie w Bażantarni, na polanie Boisko rozstawili swoje namioty. Wieczorem i następnego dnia organizatorzy zaproponowali uczestnikom szereg atrakcji: zwiedzanie miasta z przewodnikiem, dwie wycieczki autokarowe prezentujące kulturę mennonicką i Wysoczyznę Elbląską, wycieczkę statkiem po pochylniach Kanału Elbląskiego, konferencję popularno-naukową, benefis Andrzeja Starca w muszli koncertowej, w którym wzięły udział zespoły z regionu, bardzo często autorzy i twórcy wielu znanych piosenek turystycznych oraz elbląskie zespoły promujące piosenkę turystyczną, żeglarską i poezję śpiewaną, konkurs krajoznawczy oraz pokazy filmów krajoznawczych o regionie i województwie we współpracy z TV Elbląg.
18 lipca zaplanowano udział uczestników OWRP w konferencji popularno-naukowej realizowanej we współpracy ze Szkołą Wyższą im. B. Jańskiego Wydział Zamiejscowy w Elblągu, której tematem była "Wysoczyzna Elbląska - wartości kulturowe i przyrodnicze". Również tego dnia przed Komisją Egzaminacyjną KTP ZG PTTK w Warszawie odbył się egzamin na Przodownika Turystyki Pieszej PTTK oraz kilka osób rozszerzało swoje uprawnienia na kolejne województwa. Wieczorem w budynku Oddziału PTTK Ziemi Elbląskiej przy ul. Krótkiej 5 odbyło się uroczyste posiedzenie Komisji Turystyki Pieszej ZG PTTK poszerzone o przedstawicieli władz Oddziału PTTK w Elblągu.
19 lipca odbył się również spływ kajakowy rzeką Elbląg (zorganizowany przez KTKaj. PTTK "Druzno"), w którym uczestnicy dodatkowo mieli możliwość poznania miasta i okolic z poziomu kajaka. W trakcie spływu odbyło się odrębne ognisko turystyczne, przy którym uczestnicy upiekli kiełbaski i mieli możliwość wzięcia udziału w zabawach i konkursach przygotowanych przez organizatorów.
We wszystkich wycieczkach wzięli udział elbląscy piloci i przewodnicy, którzy zapoznali uczestników rajdu z historią Elbląga i jego okolic.
W sobotę, 19 lipca o godz. 18:00, w obecności władz naczelnych PTTK, tj. Lecha Drożdżyńskiego - prezesa ZG PTTK w Warszawie, Przewodniczącego Włodzimierza Majdewicza i wszystkich członków KTP ZG PTTK w Warszawie oraz przedstawicieli władz miasta i województwa nastąpiło podsumowanie imprezy, wręczenie nagród laureatom konkursów i pożegnanie uczestników OWRP. Przekazania symbolicznej "laski OWRP" kolejnym organizatorom rajdu dokonał komandor 49 OWRP - Marian Tomaszewski, który oddając ją w ręce kol. Andrzeja Stróżeckiego - komandora 50 Jubileuszowego OWRP organizowanego przez Oddział PTTK w Zawierciu - życzył, aby ich rajd był lepiej zorganizowany od naszego. Po części oficjalnej wystąpił z koncertem pożegnalnym zespół "Start Diesel" z Elbląga prezentując popularną piosenkę turystyczną, żeglarską i biesiadną. Koncert był wspaniałą okazją do wspólnego śpiewania, wymiany doświadczeń, a nawet i potańczenia. Uczestniczyli w nim nie tylko OWRP-owicze, ale także liczna rzesza miejscowych fanów turystyki pieszej i piosenki turystycznej. Po kilkugodzinnej zabawie wystąpili również uczestnicy OWRP, wędrujący na trasie nr 2. Był to harcerski zespół Bra-De-Li z Radomia. Wieczorem zapłonęło ognisko, przy którym przewodzili Cezary Jawoszek z Radomia i Marek Płoski z Elbląga - muzycy, bardowie i zarazem twórcy wielu piosenek turystycznych. Tu każdy mógł się zaprezentować, a zgranie uczestników można było usłyszeć podczas wspólnych występów nawet całych tras.
W dniach 18-20 lipca działały na terenie polany Boisko w Bażantarni referaty weryfikacyjne Odznaki Turystyki Pieszej PTTK, Regionalnej Odznaki Krajoznawczej "Miłośnik Ziemi Elbląskiej", Jubileuszowej Odznaki Turysta Przyrodnik oraz innych odznak krajoznawczych.
20 lipca był dniem wyjazdu uczestników z Elbląga. Niestety poranny deszcz trochę wystraszył wszystkich, którzy myśleli, że pojadą do domów z elbląskim deszczem w plecaku. Jednak już ok. godz. 10:00 przejaśniło się i namioty "spokojnie" przeschły. Kilka osób zdecydowało się jeszcze na zwiedzanie miasta z przewodnikiem. W południe ostatni uczestnicy odjechali busem podstawionym przez organizatorów na dworzec PKP w Elblągu.
W trakcie zakończenia uczestnicy w tzw. "szybkiej sondzie" dokonanej przez członków KTP ZG PTTK ocenili organizację imprezy i przebieg tras bardzo wysoko. Podobnej oceny dokonała KTP ZG PTTK w Warszawie. Możemy się pochwalić, że w skali 1 do 5 otrzymaliśmy jednoznaczną, najwyższą ocenę tj. "5", a rajd został ogłoszony jedną z najlepszych imprez w 49-letniej historii OWRP.
Na zakończenie jeszcze trochę statystyk.
Komitet organizacyjny to grupa kierująca całością zadania, a składająca się z 14 osób:
1. Komandor - Marian Tomaszewski,
2. Wicekomandor - Krzysztof Mieczkowski,
3. Wicekomandor - Sławomir Kałabun,
4. Sekretarz - Jerzy Gawłowski,
5. Członkowie: - Piotr Adamiak, Andrzej Piziak, Zbigniew Piasecki, Andrzej Kotliński, Magdalena Jurak, Urszula Kałabun, Mariusz Wesołowski, Janusz Press, Elżbieta Nowak, Dariusz Bocian.
Trasami kierowało 12 osób, wymienionych powyżej.
Na poszczególnych trasach 49 OWRP "Powiśle 2008" wędrowało:
trasa nr 1 - 60 osób,
trasa nr 2 - 138 osób,
trasa nr 3 - 44 osoby,
trasa nr 4 - 74 osoby.
Łączna ilość uczestników wyniosła 316 osób.
Gościem zagranicznym 49 OWRP była 5-letnia Natalka - turystka z Białorusi.
Wycieczki w trakcie rajdu obsługiwało 43 przewodników:
1. w Malborku - 5 osób,
2. we Fromborku - 6 osób,
3. w Kwidzynie - 2 osoby,
4. w Prabutach - 2 osoby,
5. w Kątach Rybackich - 2 osoby,
6. w Sztutowie - 2 osoby,
7. w Nowym Dworze Gdańskim - 1 osoba,
8. w Ornecie - 2 osoby,
9. w Pieniężnie - 1 osoba,
10. w Młynarach - 1 osoba,
11. w Braniewie - 2 osoby,
12. w Górowie Iławeckim - 2 osoby,
13. w Elblągu - 8 osób,
14. w innych miejscach - 7 osób.
Najliczniejszymi drużynami na rajdzie były:
1. Bra-De-Li z Radomia - 20 osób,
2. SKKT - PTTK "Łaziki" z Włoszakowic - 18 osób,
3. Grupa Kszczonów z Myślenic - 10 osób,
4. Grupa CONTANTENS z Szamotuł - 9 osób,
5. KTP PTTK "Trampy" z Gdańska - 9 osób.
Kadra przodownicka biorąca udział w OWRP:
1. Honorowi PTP - łącznie 17 osób, w tym na trasie:
nr 1 - 6 osób,
nr 2 - 5 osób,
nr 3 - 2 osoby,
nr 4 - 4 osoby.
2. Przodownicy I - III stopnia - łącznie 66 osób, w tym na trasie:
nr 1 - 15 osób,
nr 2 - 21 osób,
nr 3 - 7 osób,
nr 4 - 23 osoby.
3. Młodzieżowi PTP - łącznie 2 osoby, w tym na trasie:
nr 1 - 1 osoba,
nr 4 - 1 osoba.
Najstarszymi uczestnikami 49 OWRP "Powiśle 2008" byli:
na trasie nr 1 - Halina Klein z Kwidzyna - 72 lata,
na trasie nr 2 - Olga Dobrakowska-Ziętkiewicz z Katowic - 77 lat,
na trasie nr 3 - Jadwiga Witkowska z Olsztyna - 76 lat,
na trasie nr 4 - Barbara Nowicka z Krakowa - 80 lat.
Najmłodszymi uczestnikami 49 OWRP "Powiśle 2008" byli:
na trasie nr 1 - Jan Michał Kowalczyk z Pilawy - 9 lat,
na trasie nr 2 - Tomasz Stefański z Zawiercia - 5 lat,
na trasie nr 3 - Milena Witkowska z Olsztyna - 8 lat,
na trasie nr 4 - Jerzy Guziński z Gdańska - 6 lat.
